Categorie archief: Notenbomen

Castanea sativa ‘Vincent van Gogh’

Castanea sativa ‘Vincent van Gogh’ is een dwergkastanje die in de zeventiger jaren bij toeval is ontdekt op een veld met zaailingen in het Brabantse Zundert, de geboorteplaats van Vincent van Gogh. De Vincent van Gogh dwergkastanje heeft alle eigenschappen van zijn grotere broer de Tamme kastanje (Castanea sativa), inclusief de eetbare kastanjes en de grillige torsiegroei.
De herfstkleur is een glanzend goudgeel.

Castanea sativa 'Vincent van Gogh'

Castanea sativa ‘Vincent van Gogh’ vormt een kleine -, zuilvormige tamme kastanje die op latere leeftijd kegelvormig bolt.

.
Castanea sativa ‘Vincent van Gogh’ is zelfbestuivend en apomicties. Het laatste wil zeggen dat vruchten zich kunnen ontwikkelen zonder dat bestuiving heeft plaatsgevonden.
Deze in Nederland winterharde dwergkastanje kan naar zeggen 3 tot 4 meter hoog worden en is geschikt voor kleine tuinen.

De Tamme kastanje, en ook deze Castanea sativa ‘Vincent van Gogh’,  is een uitstekende drachtboom met een hoge stuifmeel- en nectarproduktie waar bijen -, hommels -, diverse soorten vliegen -, maar vooral kevers graag op foerageren. 

Foto album: Castanea sativa ‘Vincent van Gogh’.

7 jaar oude Castanea sativa 'Vincent van Gogh'  in bloei.

In bloei is de Castanea sativa ‘Vincent van Gogh’ een prachtige verschijning in iedere tuin. De boom verspreidt dan een weeïge spermageur,

Hazelaar

Hazelaar

Corylus sp.

Soorten Hazelaar

Hazelaars behoren tot het geslacht Corylus. Er is een boomhazelaar (Corylus colurna) en twee struikhazelaars: de gewone hazelaar (Corylus avellana) en de Lambertsnoot (Corylus maximus), een rode soort. Daarnaast zijn er een vrij groot aantal cultivars te koop.

Bijzonderheden
Hazelaars zijn verweven met mythen en volksgeloof. De wichelroedes worden gedurende sint Jansnacht (de nacht van 23 -, op 24 juni) van de hazelaar gemaakt en een staf van het hout zou een persoon authoriteit geven.
De hazelaar gaat ook schimmel-wortelverbindingen aan met de Truffel, een kostbare delicatesse die ook kan worden gevonden op de wortels van Eiken.

Eigenschappen

Hazelaars hebben mannelijke -, en vrouwelijke bloemen aan één struik maar om de beste resultaten van de notenoogst te krijgen zult u vaak een geschikte struik in de buurt moeten plaatsen waarvan de bloei gunstig overlapt.

Hazelaar - Katjes

Mannelijke bloemen Hazelaar (Corylus avellana)

De gewone hazelaar (Corylus avellana) bloeit gewoonlijk vanaf januari tot en met maart maar onder goede omstandigheden kan de bloei al eind december beginnen. De hazelnoten zijn rond september/oktober rijp.

Hoe gezond zijn hazelnoten?

Hazelaars snoeien.

De hazelaar is zeer goed tegen snoei bestand en heeft een hoog regeneratievermogen.
Hazelaars kunnen het best in de vroege lente of de late herfst gesnoeid worden.
Om licht in de hazelaar te brengen snoeien we oude takken waaraan geen of nauwelijks noten worden gevormd aan de basis (in zijn geheel) weg en laten we één-, en tweejarige takken staan. Op deze takken worden de bloesems en de hazelnoten gevormd.

Fotogalerij: Hazelaar

 

Tamme kastanje

Tamme kastanje

Castanea sativa (Mill.)

Tamme -, of eetbare kastanje.

De Tamme -, of Eetbare kastanje (Castanea sativa) is een breeduitgroeiende, vrij grote boom.

De Tamme kastanje wordt ook Eetbare kastanje of Gewone kastanje genoemd en is geen familie van de Paardenkastanje (Aesculus hippocastanum) die ook wel Wilde kastanje heet en die geen eetbare noten heeft.
De wetenschappelijke naam ‘Castanea‘ is afkomstig van de Griekse stad Kastanéia waar de Eetbare kastanje intensief gecultiveerd werd.
Tamme kastanjes kunnen zeer oud worden. Er zijn exemplaren bekend met een leeftijd van duizenden jaren bijvoorbeeld de ‘Castagno della Nave’ op Sicilië. Hoewel de Tamme kastanje oorspronkelijk afkomstig is uit Zuid-Europa, Klein-Azië en Noord-Afrika is de boom in Nederlandse bossen al zo lang verwilderd dat ze als inheems word gezien.

De Tamme kastanje kan een hoogte van 30 meter -, en een stamomtrek tot 12 meter bereiken. De stam draait tijdens het groeien om zijn as (torsiegroei) waardoor bij ouderdom groeven worden gevormd die een kurketrekkerachtig patroon laten zien;
Als de kastanjeboom tussen 10 en 15 jaar oud is begint hij de eetbare kastanjes te dragen. De bloemen komen eind juni tevoorschijn en blijven een groot deel van de maand juli vruchtbaar aan de boom.

De mannelijke bloemen van de Tamme kastanje verschijnen in de vorm van katjes die een sperma-achtige geur verspreiden. Aan de basis van de katjes vinden we de vrouwelijke bloemen die onopvallend en klein zijn.

Er is een Tamme kastanje voor iedere tuin!
Voor kleine tuinen is de gewone Tamme kastanje niet geschikt maar er zijn tegenwoordig ook dwergkastanjebomen in de handel zoals Castanea sativa ‘Vincent van Gogh’ en de zeer bescheiden cultivar Castanea sativa ‘Lyon’ die slechts een geringe omvang en hoogte bereiken en die u in vrijwel iedere tuin zonder bezwaar kunt planten. Vaak geven deze cultivars ook veel eerder noten zodat u geen 15 jaar hoeft te wachten op uw eerste oogst.
Een goed zelfbestuivende, zeer vruchtbare Tamme kastanje is Castanea sativa ‘Marron de Lyon’ (of gewoon ‘Lyon’). Deze heeft een maximale hoogte van tot 7/8 meter en is ook voor kleinere tuinen geschikt. Buiten het kleine formaat heeft de ‘Lyon’ kastanje nog een aantal eigenschappen die haar tot een populaire boom maken. Zo is deze Tamme kastanje zelfbevruchtend en draagt ze al vanaf een zeer prille leeftijd overvloedig noten.

Het hout van de Tamme kastanje.

Het hout van de Tamme kastanje is hardhout, zeer duurzaam (door het hoge gehalte aan looizuur) en uitstekend bewerkbaar. Het vindt vooral toepassing in produkten die buiten een functie hebben zoals tuinpalen, tuinmeubelen en hekken e.d..  Ook in de scheepsbouw wordt het , mede om zijn hoge vochtbestendigheid ,veel gebruikt. Tamme kastanjehout wordt meestal geimporteerd  uit Frankrijk. Inlands hout is van mindere kwallteit en niet overvloedig beschikbaar.. Als brandhout voor de openhaard is Tamme kastanjehout slecht geschikt en ondanks dat toch vaak erg duur

Standplaatseisen

De Tamme kastanje vraagt een droge -, goed doorlatende  -, zure bodem en verdraagt kalk slecht. Tamme Kastanjebomen groeien het best in het volle zonlicht maar verdragen halfschaduw op de standplaats goed.

Snoeien Tamme kastanje.

Je hoeft een gezonde Tamme kastanje in principe niet te snoeien en men kan volstaan met begeleidingssnoei in de jeugdperiode en, indien nodig, sporadische onderhoudssnoei.
De Tamme kastanje is één van de bomen waarbij de sapstroom al vroeg in het voorjaar op gang komt en die kunnen bloeden tijdens het einde van de winter en gedurende het voorjaar. U doet er goed aan hier bij het snoeien rekening mee te houden. Groenwerk boomverzorging adviseert om bij kastanjebomen de snoei te beperken tot de periode waarin de boom in blad staat. De Tamme kastanje is dan goed tegen snoeien bestand en herstelt sneller.

Zijn Tamme kastanjes gezond?

Eetbare Kastanjes zijn erg gezond en kunnen gepoft of gekookt gegeten worden en kunnen ook tot een voedzame puree worden verwerkt.

Fotogalerij Tamme kastanje

Okkernootviltmijten

Okkernootviltmijt of Walnootgalmijt

Aceria erinea
Walnootgalmijten veroorzaken schade aan de boven- en onderzijde van de bladeren van de Walnoot (Juglans regia). Aan de bovenzijde ontstaan bollingen (gallen) en aan de onderkant zien we minuscule haartjes waartussen zich de walnootgalmijten bevinden. Walnootgalmijten brengen de winter in de knoppen van de bomen door.

Walnootgalmijt of Okkernootvoiltmijt (Aceria erinea)

De Walnootgalmijt (Aceria erinea )veroorzaakt deze gallen op het blad van de Walnotenboom (Juglans regia)

Video Walnootgalmijt of Okkernootviltmijt

(Vergroting 1600 x.)

De Walnootgalmijt of Okkernootviltmijt meet ongeveer 0.17 mm. in lengte en leeft tussen de ‘haren’ die gelijk met de gallen aan de onder-, en bovenzijde van het blad vorden gevormd.

Walnotenboom

Walnotenboom

Juglans regia
De Walnotenboom of Okkernoot is inheems in West-Europa. Dat is door pollenanalyse aangetoond. Walnoten worden al duizenden jaren gekweekt. In Nederland vindt je ze vaak bij boerderijen. De naam Juglans komt van het latijnse ‘Jovis glans’ dat ‘Jupiters eikel’ betekent. De naam ‘Walnoot’ is Germaans en betekent ‘buitenlandse noot’.

Walnoten aan dwergwalnoot

Walnoten aan dwergwalnotenboom.

In de Griekse mythologie is de walnotenboom gewijd aan Carya, de koningsdochter die door de god Dionysos in een boom werd veranderd. Bij de grieken stond de walnoot symbool voor wijsheid. De walnotenboom wordt ook geassocieerd met de dood en wordt al honderden jaren op begraafplaatsen aangeplant. De Okkernoot wordt niet zo hoog als zijn Amerikaanse verwant, de Hickorynoot, maar groeit wel sterk in de breedte. Walnotenbomen bereiken bij volwassenheid een kroon die tien meter in doorsnee kan worden.
Het hout van de Okkernoot is kostbaar en de noot wordt beschouwd als de beste onder de noten. De Okkernoot is van de Hickorynoot te onderscheiden door het geladderde merg in de jonge twijgen.
De oudste Okkernoot van Nederland staat aan de West Lekdijk in Lopik. Deze bejaarde walnoot is anno 2017 rond de tweehonderd jaar oud en heeft een omtrek van ongeveer 4,5 meter.

Juglon

Behalve vanwege de noten werden walnootbomen bij boerderijen geplaatst omdat ze vliegen en muggen weg houden.
In de wortels, bast en bladeren van leden van het geslacht Juglans (Walnoten) en in Pecannoten (Carya illinoensis) komt de aromatische verbinding Juglon voor die een rol speelt bij de afweer van Walnoten. De stof heeft onder meer een functie als fungicide en herbicide en heeft in de medische wereld de aandacht vanwege de antibacteriele werking alsmede mogelijke toepassing bij de bestrijding van tumoren.

Hoe gezond is de Okkernoot

Walnoten zijn erg gezond. Ze verlagen o.a. een hoge bloeddruk, werken goed bij stress en verbeteren de kwaliteit van het sperma bij mannen.

Snoeien van Walnotenbomen.

Het snoeien van een Walnoot mag alleen plaatsvinden tijdens het hoogtepunt van de zomer op een moment dat de boom vol in blad staat. Tijdens de maanden juni en juli kun je een walnotenboom veilig snoeien, anders bestaat de kans dat de boom gaat ‘bloeden’ en tijdens vorst en bestaat daarnaast ook de kans op vorstscheuren.

Aantastingen

De Walnootboorvlieg.
De Walnootboorvlieg is een exotisch insect dat aan het einde van de vorige eeuw haar intrede deed in Europa. De laatste jaren is de vlieg ook in Nederland waargenomen.
De Walnootgalmijt.
De Walnootgalmijt of Okkernootviltmijt is een veel voorkomende aantasting van de bladeren van Walnotenbomen
Bacteriebrand
Bacteriebrand is een gebreksziekte van Okkernoten die bladeren. katjes, bladstelen en vruchten aantast.

Er zijn Okkernoten voor iedere tuin!

Alles bij elkaar is het planten van een walnotenboom geen gek idee en er zijn ook cultivars zoals Juglans regia ‘Mini multiflora nr. 14’ en Juglans regia ‘Westhof’s dwarf’ die ook voor een heel kleine tuin geschikt zijn.

Fotogalerij Walnotenboom